De dynamiek in de duinen wordt hersteld. Het duinmassief kan door suppleties meegroeien met de zeespiegelstijging. Er kan zo meer zoet water opgeslagen worden.
×
Schiermonnikoog
Zoetwaterbel
8/9
Aansluiten bij de dynamiek van de landschapsvormende processen
De dynamiek in de duinen wordt hersteld. Het duinmassief kan door suppleties meegroeien met de zeespiegelstijging. Er kan zo meer zoet water opgeslagen worden.
Zoetwaterbel
Natuurlijke processen als opstuiving en opslibbing laten het eiland meegroeien met de zeespiegel. Aan de Noordzeekant kunnen duinen hoger opstuiven, aan de Waddenzeekant kan de dijk een brede zone worden. Het ophogen van duinen en polder vergroot de opslagcapaciteit van de zoetwaterbel onder het eiland. Waterverbruik vermindert en kringlopen sluiten zich door de herinrichting van de polder en het hergebruik van afvalwater. Het eiland biedt gradiënten om zelfvoorzienend te worden én om streekproducten te exporteren. De polder is groot genoeg om inwoners en toeristen het hele jaar door van voedsel te voorzien. Hernieuwbare energiebronnen leveren een zelfvoorzienend eiland op.
Vier principes voor een zelfvoorzienend eiland
De noodzaak van meegroeien met de zeespiegel (los zetten)
De zoetwaterbel levert Schiermonnikoog drinkwater en water voor landbouw en natuur. Het volume van de bel blijft ongeveer gelijk, omdat door begroeiing de dynamische groei van de duinen grotendeels is stilgevallen. In de polder, intensief gebruikt voor melkproductie, ontstaat tijdens droge zomers een watertekort. Ook heeft de polder weinig variatie en een lage biodiversiteit. De stikstofbelasting voor de duinen is te hoog.
Door de zeespiegelstijging wordt de zoetwaterbel omhoog gedrukt en neemt het beschikbare volume af. Ook in de polder duwt zout water het zoete water omhoog, met vernatting als gevolg. Het afvoeren van dit teveel aan water trekt de zoetwaterbel onder de duinen extra snel leeg. Dit zorgt voor verdroging en verzilting. Droge zomers maken het probleem erger. Een radicale systeemverandering is onafwendbaar.
Door Schiermonnikoog mee te laten groeien met de zeespiegelstijging, kan het zich aanpassen aan het klimaat. Wanneer duinen opnieuw kunnen opstuiven, kan de zoetwaterbel stabiel in omvang blijven. Met slib uit de Waddenzee kan de polder worden opgehoogd, en daardoor vruchtbaarder en veerkrachtiger worden. Een heringericht watersysteem houdt oppervlaktewater langer vast en sluit kringlopen. Gezuiverd afvalwater wordt in droge perioden hergebruikt voor voedselproductie.
Zonnepanelen op bestaande dakoppervlakken voorzien in de energiebehoefte van het eiland. In de winter kan een kite windenergie omzetten in elektriciteit.
Dorpse voedselrand
Om zowel toeristen als bewoners van voedsel te kunnen voorzien, is ongeveer 28 hectare productiegrond voor tuinbouw nodig. Vlees, zuivelproducten, vis en schaaldieren worden op andere plaatsen op het eiland geproduceerd.
Dorpse voedselrand
Waddenrand
De versterking van de Waddendijk wordt gecombineerd met nieuwe, locatiespecifieke teelten. De primaire waterkering komt verder landinwaarts te liggen. De oude dijk wordt verlaagd en overstromingsbestendig gemaakt. Het tussendijkse gebied wordt onderverdeeld in vakken voor het telen van diverse producten. Delen van de tussendijkse zone worden ingezet voor kleiwinning. Buiten de oude dijk wordt een breed kwelderlandschap een natuurlijke vooroever en klimaatbuffer. Tegelijkertijd wordt dit een zachte entree naar het eiland.
De nieuwe Waddenrand
Hergebruik rioolwater
Het toekomst landschap van Schiermonnikoog
Strategie om het eiland zelfvoorzienend te maken voor voedsel en energie
Over het ontwerpbureau
LAMA
LAMA landscape architects is een gedreven landschapsarchitecten bureau. Het bureau, opgericht in 2013 door Claire Laeremans en Jorryt Braaksma (beiden behaalden hun Masterdiploma landschapsarchitectuur aan de Academie van Bouwkunst te Amsterdam), werkt voornamelijk in de Lage Landen aan een breed spectrum van projecten en combineert hierin onderzoek met uitvoeringsprojecten. In 2016 won het bureau de prijs publieke ruimte 2016 met haar eigen initiatief ‘het Ideale Straatprofiel’. In 2017 werd het bureau geselecteerd als Young Innovators door het College van Rijksadviseurs in Nederland om onder mentorschap van Rijksbouwmeester Floris Alkemade te werken aan recreatielandschappen in de Provincie Drenthe. Het project Openruimte Perspectief Nijlen, van LAMA en Brut won de Planningsprijs 2018.
Op dit moment bestaat het team van LAMA uit 7 personen met diverse expertisen.
Op dit moment bestaat het team van LAMA uit 7 personen met diverse expertisen.
Ga op ontdekkingsreis door een project
Partners:
© 2021 Sponsland | Klimaatadaptatie Groningen